Từ ngày 21/5/2018 đến hết ngày 29/5/2018, Trung tâm các Chương trình Kinh tế – Xã hội, Liên minh HTX Việt Nam cùng các đồng chí trong tổ công tác đã phối hợp Liên minh HTX các tỉnh Bắc Ninh, Lào Cai, Hải Phòng đã lên kế hoạch chương trình chi tiết và đã tiến hành khảo sát các HTX trên địa bàn ba tỉnh trên.

Đoàn công tác đã khảo sát sáu HTX bao gồm hai HTX chăn nuôi gia súc, gia cầm; ba HTX trồng thực phẩm sạch và một HTX nuôi trồng thủy sản.

HTX Sản xuất VAC Phú Quý, xã Đại Đồng Thành, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh hiện đang chăn nuôi đa dạng các giống vật nuôi lợn, ngỗng, cá và chủ yếu là các loài vịt. HTX đã xây dựng trang trại, nhà giết mổ, hệ thống một số các nhà hàng để tiêu thụ sản phẩm tại địa phương và vùng lân cận. Hiện nay, HTX đã có thương hiệu, truy xuất nguồn gốc của các loại sản phẩm cũng như website để quảng bá sản phẩm và có định hướng chăn nuôi đạt tiêu chuẩn Nhật Bản. HTX mong muốn xây dựng nhà máy để vừa giết mổ vừa hun khói vịt, được vay vốn để có thể xây dựng thêm nhà xưởng, nhà lưới và được cung ứng sản phẩm cho thêm nhiều siêu thị, nhà hàng hơn nữa.

Ảnh Đoàn công tác làm việc với HTX Sản xuất VAC Phú Quý và HTX Dịch vụ chăn nuôi Thái Sơn

Hợp tác xã Dịch vụ chăn nuôi Thái Sơn, xã Tú Sơn, huyện Kiến Thụy, thành phố Hải Phòng chủ yếu chăn nuôi lợn, chế biến và bảo quản các sản phẩm từ thịt lợn. HTX thực hiện các phương án chăn nuôi an toàn và bền vững theo tiêu chuẩn VietGAP. HTX hiện cung ứng đầu vào (như lợn giống, thức ăn…) và bao tiêu sản phẩm đầu ra cho xã viên. Sản phẩm thịt của HTX đang có mặt tại nhiều bếp ăn tập thể trên địa bàn và là sản phẩm được tin dùng tại các khu chợ truyền thống. HTX Thái Sơn mong muốn được hỗ trợ mở cửa hàng trưng bày sản phẩm thịt sạch và xây dựng lò mổ riêng, bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm; mong muốn có thể xây dựng nhà lưới sản xuất rau củ quả chuyên canh trên hai hecta đất ngay tại vùng sản xuất rau xã Tú Sơn đã được dự án QSEAP tài trợ và đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, phục vụ cho vùng sản xuất.

Ngoài chăn nuôi gia súc gia cầm, một số HTX còn nuôi trồng thủy sản. HTX Nuôi trồng thủy sản Mắt Rồng, xã Lập Lễ, huyện Thủy Nguyên, thành phố Hải Phòng chuyên nuôi trồng, sản xuất và chế biến cá vược. HTX hiện thực hiện quy trình chăn nuôi an toàn theo tiêu chuẩn VietGAP, với nguồn thức ăn hoàn toàn bằng cá tươi khai thác từ biển. Hiện tại, HTX duy trì hai kênh tiêu thụ chính đó là Chợ bán lẻ và liên kết chuỗi những nhà hàng lớn khu vực thành phố Hải Phòng như: Vũ Lập, Bán đảo Lôi Châu, Trung Hoa dinh dưỡng. HTX cũng đã có thương hiệu và mã truy suất nguồn gốc sản phẩm. Mong muốn của HTX trong thời gian tới là xây dựng kho lạnh để bảo quản cá tươi và cá mồi; đồng thời liên kết với các đơn vị tiêu thụ sản phẩm, xây dựng một chuỗi các cửa hàng giới thiệu sản phẩm.

HTX Dịch vụ nông nghiệp Đức Lân, xã Yên Phụ, huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh hiện  tiến hành sản xuất lúa nếp (Nếp Cái Hoa Vàng) theo tiêu chuẩn VietGAP. Đây là loại lúa chiếm 90% diện tích gieo trồng của toàn xã. HTX đã bao tiêu được đầu ra cho các xã viên khi phân phối cho công ty CP Giống cây trồng Bắc Ninh và công ty Sản xuất Trà gạo nứt thu với giá cao hơn giá thị trường. Không những thế, hai doanh nghiệp này về tận nơi, thu mua ngay tại ruộng khi đến vụ thu hoạch, giúp giảm chi phí vận chuyển, tăng giá trị sản phẩm. Tuy nhiên, hiện công đoạn phơi thóc còn thủ công, phụ thuộc vào khí hậu nên HTX mong muốn có thể được hỗ trợ xây dựng nhà kho và mua máy sấy thóc để nâng cao năng suất cũng như được hỗ trợ hệ thống máy làm đất và phân bón, thuốc bảo vệ thực vật dược liệu.

Ảnh Đoàn thăm quan cánh đồng lúa tại  HTX Dịch vụ nông nghiệp Đức Lân

HTX Nông nghiệp Mai Anh, xã Sa Pả, huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai tập trung sản xuất rau, củ, quả sạch. Quy trình sản xuất ở đây hiện nay đều đạt tiêu chuẩn VietGAP và tiêu chuẩn rau an toàn. HTX luôn tuân thủ quy trình sản xuất, kiểm tra, kiểm soát tại khu sản xuất của mình. HTX đã thành công khi cung cấp đồng bộ giống cây, thuốc bảo vệ thực vật, phân bón cũng như bao tiêu đầu ra sản phẩm cho các xã viên. Đến nay, sản phẩm của HTX đã cung ứng cho Vincom được ba năm.  Mong muốn của HTX được hỗ trợ để xây dựng nhà kính trồng rau nhằm tránh những rủi ro gây ra bởi thời tiết và hỗ trợ thêm một vài giống rau, phân bón.

HTX Nông nghiệp Hoa Đào, thị trấn Sa Pa, huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai ngoài sản xuất rau, củ, quả còn trồng hoa. Cây trồng chủ lực của HTX là su su, hoa hồng, hoa lan. Su su hiện được sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP và tiêu chuẩn thực phẩm hữu cơ, không dùng thuốc bảo vệ thực phẩm. Cũng giống như HTX Nông nghiệp Mai Anh, HTX đã cung cấp đầu vào và bao tiêu đầu ra cho các xã viên. Thậm chí, giống chỉ phục vụ xã viên và không bán cho bên ngoài. HTX cung ứng sản phẩm cho nhà máy Honda, doanh trại quân đội và hàng loạt các HTX khác như HTX Hồng Đào ở Vân Trì, HTX Nông nghiệp Hương Quế, tỉnh Phú Thọ,… Về dấu hiệu đặc trưng để nhận diện sản phẩm, HTX đã có bao bì, nhãn hiệu, tem truy suất nguồn gốc. Hiện,  HTX mong muốn được hỗ trợ mua xe vận chuyển, hỗ trợ vốn để mở rộng khu sản xuất và mong có cơ hội được thăm quan các mô hình HTX sản xuất có hiệu quả khác để học hỏi kinh nghiệm

Ảnh Đoàn công tác làm việc với HTX Nông nghiệp Hoa Đào và HTX Nông nghiệp Mai Anh

Trong quá trình khảo sát, tất cả các HTX trên đều có báo cáo chi tiết về hoạt động bộ máy, các ngành nghề, hiện trạng sản xuất, định hướng sản xuất cụ thể. Tổ công tác trong quá trình làm việc, thăm quan, khảo sát, các vùng sản xuất, phân tích cụ thể, bước đầu đánh giá tổng thể về các HTX. Về tổ chức hoạt động, các HTX đều hoạt động theo Luật HTX năm 2012, đã chuyển đổi theo mô hình HTX kiểu mới. Về sản xuất và tiêu thụ, các HTX đã tích tụ ruộng đất và liên kết các hộ thành viên nhỏ lẻ, manh mún với nhau để có điều kiện học tập, trao đổi kinh nghiệm, phát huy được thế mạnh của các thành viên, đồng thời nâng cao hiệu quả kinh tế trong kinh doanh và nuôi trồng, qua đó tạo việc làm, tăng thu nhập cho các hộ gia đình thành viên.

Căn cứ vào khảo sát thực tiễn, tổ công tác thống nhất với Liên minh HTX tỉnh Bắc Ninh, Liên minh HTX tỉnh Hải Phòng, Liên minh HTX tỉnh Lào Cai sử dụng nguồn lực từ Liên minh HTX Việt Nam lựa chọn HTX thích hợp trong triển khai; đồng thời huy động sự quan tâm, hỗ trợ từ UBND các tỉnh, UBND các xã, các Sở, ngành,… của các tỉnh trong thực hiện nhằm tăng cường hiệu quả khi triển khai chuỗi giá trị sản phẩm, chương trình mục tiêu quốc gia và các chương trình sự nghiệp kinh tế khác tại các tỉnh trên trong năm 2018.

Trung tâm thông tin HTX Việt Nam