Ngày 15/3, Đoàn công tác hỗ trợ HTX vùng Đông Bắc của Liên minh HTX Việt Nam do đồng chí Nguyễn Mạnh Cường, Viện trưởng viện phát triển kinh tế hợp tác dẫn đoàn đã tới khảo sát HTX Nông lâm nghiệp Hợp Thành, 1 trong 3 HTX nằm trên địa bàn xã Tân Thành.

Đoàn công tác làm việc với HTX Hợp Thành, ảnh: LĐ

HTX Hợp Thành nằm trong địa bàn xã Tân Thành, xã vùng núi đặc biệt khó khăn, đất tự nhiên rộng trên 50km2. Toàn xã có tới 70% hộ nông nghiệp, đang làm 946ha cam sành, 138ha chè, 423ha lúa, 51ha mía… HTX hoạt động các dịch vụ sản xuất gồm: thủy lợi, làm đất, cung ứng giống vật tư phân bón hóa học, thuốc bảo vệ thực vật, hàng nông sản, thức ăn chăn nuôi thú y… và còn đăng ký ngành nghề xây dựng dân dụng, giao thông nông thôn.

Năm 2017, HTX trồng được 3,6ha ớt, sản lượng 25,58 tấn ớt bán cho công ty TNHH Hoàng Hà (Vĩnh Phúc), đạt doanh thu 243 triệu đồng… Ngoài ra, với kinh phí 286 triệu đồng được Nhà nước hỗ trợ, HTX còn tổ chức dịch vụ thủy lợi và làm các dịch vụ khác đạt doanh thu 2,05 tỷ đồng.

Tại buổi làm việc với đoàn công tác hỗ trợ xây dựng HTX kiểu mới gắn với chuỗi giá trị của Liên minh HTX Việt Nam, Giám đốc HTX Hợp Thành – ông Dương Mạnh Hà, đề xuất trên hỗ trợ HTX mua 2 máy tắc-tơ để vận chuyển vật tư, phân bón và các nông sản phẩm HTX.

Ông Đồng Mạnh Cường – Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Tuyên Quang cũng cho biết: HTX đã tổ chức lại theo Luật HTX 2012, nhưng hiện vẫn chưa hoàn thiện đủ thủ tục pháp lý, chưa có đăng ký kinh doanh.Bên cạnh đó, HTX không chỉ thiếu thiết bị phục vụ sản xuất mà còn thiếu năng lực quản trị HTX, trình độ cán bộ vẫn còn nhiều hạn chế, chưa được đào tạo bài bản. Chính vì vậy, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Tuyên Quang mong muốn Liên minh HTX các cấp tạo điều kiện, tư vấn phương án tổng thể hỗ trợ phát triển HTX, xây dựng phương án hoạt động khả thi và thuyết phục, từ đó mới giúp được HTX huy động các nguồn lực hỗ trợ HTX cả từ bên trong thành viên HTX đến tiếp cận các hỗ trợ từ bên ngoài.

Ông Đỗ Hữu Ngọc – Phó chủ tịch UBND xã Tân Thành, cho biết xã mới nhận được văn bản của trên, chưa kịp nghiên cứu đầy đủ chủ trương hỗ trợ xây dựng mô hình HTX kiểu mới của Liên minh HTX Việt Nam. Chính quyền xã rất phấn khởi khi có HTX Nông lâm nghiệp Hợp Thành được chọn làm điểm hỗ trợ phát triển HTX kiểu mới gắn với chuỗi giá trị, rất mong Liên minh HTX các cấp quan tâm hơn.

Thực trạng sản xuất ở xã Tân Thành là các hộ vẫn đang sản xuất nhỏ lẻ theo hướng tự sản tự tiêu, HTX vẫn chưa phát huy hết vai trò và rất cần được nghiên cứu hỗ trợ để bứt phá và phát triển. Xã có hơn 900ha cam đã quy hoạch, đất đốc, đường vận chuyển vào vùng cam mới làm được mấy km, còn lại đường vẫn hoang sơ, mưa xuống rất khó đi, không bảo đảm vận chuyển cam sản phẩm. Ngoài ra, còn 216ha đất lúa, tiến độ làm đất chậm, cần cơ giới hóa…

Theo ông Ngọc, vấn đề của các HTX ở xã Tân Thành là trình độ cán bộ HTX ở mặt bằng thấp, cần đào tạo lại và trẻ hóa. Hầu hết cán bộ không có bằng cấp, chỉ đơn thuần điều hành HTX theo kinh nghiệm và uy tín. Như thế, không thể đáp ứng được đòi hỏi điều hành HTX giai đoạn mới.

Giám đốc HTX Hợp Thành – ông Dương Mạnh Hà chia sẻ với đoàn công tác: “HTX từ lâu trăn trở, vì tự mình trả lương mình. HTX mày mò ký với công ty TNHH Hoàng Hà làm chuỗi liên kết ớt, thu nhập gấp 4 – 5 lần lúa, mà chỉ làm trong vòng 4 tháng… Hôm nay nghe phân tích và tư vấn của đoàn công tác, HTX mới hiểu hết chủ trương trên hỗ trợ HTX xây dựng chuỗi sản xuất từ A – Z…”.

Ông Nguyễn Mạnh Cường – Viện trưởng Viện Phát triển KTHT, cho biết, qua khảo sát kỹ thực tế HTX so với mục tiêu chương trình đợt này của Liên minh HTX Việt Nam thì chưa rõ nhu cầu hỗ trợ. HTX Hợp Thành hoạt động đa ngành nghề, cái gì cũng có, nhưng chưa rõ cây con gì chủ lực. Vấn đề là các cấp ở huyện, ở xã và các HTX cần xác định rõ định hướng sản xuất theo chỉ đạo của tỉnh, của huyện. Đây là vùng cam, hiện đang xây dựng thương hiệu “Cam sành Hàm Yên”, thì nhất định phải xác định xây dựng chuỗi giá trị cam.

Ông Nguyễn Mạnh Cường cho rằng: “Theo nhu cầu của cơ sở, huyện Hàm Yên có 30 HTX, nên Liên minh HTX tỉnh phối hợp với huyện và các HTX, xây dựng chương tình đào tạo, đào tạo lại cán bộ HTX. Theo đó, mỗi HTX chọn 5 cán bộ của 30 HTX trên địa bàn và đây là việc có thể làm ngay. Việc tìm hiểu chuỗi giá trị cam là cả quá trình, cần từng bước khảo sát, trong khả năng chương trình Liên minh HTX Việt Nam hỗ trợ quảng bá”.