Theo số liệu thống kê của HTX Lâm San, niên vụ 2014 – 2015, HTX XK thành công trên 150 tấn hồ tiêu chất lượng cao sang thị trường Đức. Năm 2016, khối lượng hồ tiêu XK tăng lên gần 300 tấn, tại thị trường Đức và Hà Lan.

Dự kiến năm 2017, Lâm San tiếp tục mở rộng dự án liên kết sản xuất tiêu chất lượng cao, với quy mô trên 1.000 hộ nông dân, sản lượng sản xuất đạt 1.500 tấn hồ tiêu an toàn, nâng khối lượng XK hồ tiêu sang châu Âu đạt tối thiểu 800 tấn.

Chất lượng là sống còn

HTX thành lập năm 2005, xuất phát điểm với gần 30 nông hộ và hơn 50ha trồng tiêu. Sau hơn một thập kỷ hình thành và phát triển, đến nay, HTX đã xây dựng được chuỗi liên kết 750 hộ nông dân (nằm trong 15 THT), với trên 1.000 ha đất sản xuất, cung cấp hàng nghìn tấn tiêu phục vụ thị trường trong nước và XK mỗi năm.

Ông Nguyễn Ngọc Luân – Giám đốc, người sáng lập HTX, cho biết: “Với mục tiêu cạnh tranh thị trường bằng chất lượng thay vì số lượng, ngay từ khi thành lập, HTX luôn đặt chất lượng lên hàng đầu. Điểm yếu lớn nhất của sản phẩm tiêu Việt Nam là dư lượng thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) vượt ngưỡng cho phép”.

Đảm bảo tính an toàn sản phẩm là “chìa khóa” để mở cửa các thị trường XK, đặc biệt là thị trường khó tính như EU và Mỹ. Vì vậy, khi tham gia vào HTX, các hộ xã viên sẽ được trang bị kiến thức nông học (đất, nước, cây trồng), kỹ thuật canh tác mới, sử dụng thuốc BVTV, phân bón khoa học… để tạo ra sản phẩm hồ tiêu đạt chất lượng chuẩn quốc tế.

Anh Hoàng Đình Hồng – xã viên HTX, chia sẻ: “Trước đây vì thường xuyên lạm dụng thuốc BVTV và phân bón hóa học khiến “tuổi thọ” vườn tiêu rất ngắn, dễ nhiễm bệnh. Kể từ khi tham gia vào HTX, được hướng dẫn kỹ thuật canh tác mới, vườn tiêu sinh trưởng khỏe mạnh hơn, năng suất tăng từ 3 tấn/ha/vụ lên trên 4 tấn/ha/vụ”.

Thay đổi lớn nhất khi tham gia vào HTX là cách sử dụng phân bón và thuốc BVTV. Thay vì lạm dụng thuốc BVTV, người nông dân được hướng dẫn phương thức phòng ngừa sâu bệnh bằng quy trình quản lý dịch hại tổng hợp (IPM). Các loại phân hóa học được chuyển thành phân vi sinh, hữu cơ.

“Phát triển nông nghiệp an toàn là một quá trình dài hơi. Để thuyết phục người nông dân tin và làm theo, HTX phải trực tiếp làm việc với từng hộ dân, lắng nghe ý kiến và định hướng đi hợp lý. Không chỉ bằng lý thuyết, lãnh đạo HTX phải trực tiếp làm và cho người dân thấy hiệu quả”, ông Luân cho hay.

Mô hình liên kết trồng tiêu XK của HTX đang mang lại hiệu quả cao

Mở cánh cửa xuất khẩu

Để quản lý chất lượng tiêu trên một diện tích rộng lớn, bảo đảm các hộ xã viên làm đúng quy trình, HTX đứng ra kết nối nông dân và chính quyền, thường xuyên tiến hành kiểm tra, giám sát. Hiện tại, 15 THT đã được thành lập để quản lý quy trình sản xuất của hộ xã viên trên địa bàn.

Lợi ích là lý lẽ thuyết phục nhất để người nông dân tin và làm theo. Vì vậy, các sản phẩm tiêu an toàn được HTX bao tiêu với giá cao hơn giá thị trường 10.000 đồng/kg, đồng nghĩa khi sản xuất sạch nông dân có thêm 10 triệu đồng/tấn. Tiêu Lâm San là sản phẩm hiếm hoi “cung luôn không đủ cầu”.

Để được hưởng những lợi ích này, người dân cần tuân thủ nghiêm ngặt quy trình sản xuất mới, tạo ra ra những sản phẩm chất lượng. Sau mỗi đợt thu mua, HTX tiến hành dán mã số (gồm tên hộ, địa chỉ, ngày thu mua, các chỉ số xét nghiệm…) của từng hộ trên mỗi bao. Hộ nào không đạt tiêu chuẩn sẽ bị điều tra và xử lý nghiêm theo quy định.

HTX là đại diện HTX đầu tiên tại Việt Nam XK thành công hồ tiêu sang thị trường châu Âu. HTX cũng từng đón những công ty gia vị hàng đầu châu Âu đến khảo sát và trực tiếp kiểm nghiệm nguồn hàng. Đây là kết quả của những chuyến công tác, tích cực tiếp xúc và quảng bá sản phẩm tiêu Lâm San tại các hội nghị, hội thảo quốc tế.

Khối lượng gần 350 tấn tiêu “chạm ngõ” thị trường châu Âu (chủ yếu tại Đức và Hà Lan) trong năm 2016, trước đó là gần 150 tấn tiêu vào thị trường Đức trong năm 2015, là một thành công đáng khen ngợi. Đây sẽ là đòn bẩy để HTX hướng tới những mục tiêu lớn và dài hạn hơn. Năm 2017, Lâm San đặt mục tiêu XK 800 tấn tiêu sang châu Âu.

Giám đốc HTX Nguyễn Ngọc Luân nhận định: “Cơ hội đã mở ra, thị trường châu Âu có tiềm năng rất lớn, chỉ cần tiêu đảm bảo được chất lượng, việc XK sẽ rất thuận lợi, nông dân không cần lo đầu ra. Vấn đề là làm sao thay đổi nhận thức của người nông dân, điều này không dễ. Việc cần bây giờ là thay đổi phương thức sản xuất chứ không phải việc buôn bán thế nào”.

Theo thời báo kinh doanh