Nghề nuôi ong lấy mật ở Xóm Mát xã Dân Chủ thành phố Hòa Bình đã có từ lâu nhưng mang tính chất tự phát, nhỏ lẻ, sản phẩm mật ong phục vụ gia đình là chính. Song những năm gần đây, nghề nuôi ong lại là nghề cho thu nhập cao và đã đóng một phần không nhỏ vào xóa đói giảm nghèo, phát triển kinh tế tại địa phương. Đóng góp vào sự phát triển đó phải kể tới hoạt động tích cực của Hợp tác xã (HTX) Nông nghiệp Dân Chủ.
HTX Nông nghiệp Dân Chủ được thành lập từ năm 2014, với 30 thành viên, duy trì vốn điều lệ 200 triệu đồng. HTX hoạt động trong lĩnh vực chăn nuôi như: Nuôi ong và sản xuất mật ong tự nhiên, chăn nuôi bò sữa, gà, vịt, cá. Trong đó Nuôi ong và sản xuất mật ong tự nhiên được xác định là ngành nghề chính. Từ khi HTX được thành lập đã liên kết các hộ nuôi ong nhỏ lẻ, đồng thời tổ chức tập huấn chuyển giao khoa học công nghệ trong chăm sóc và nuôi ong, giúp cho sản lượng và chất lượng mật không ngừng được nâng lên.
Ông Trần Văn Nhường – Giám đốc HTX cho biết: Trước đây, các thành viên của HTX đều là các cựu chiến binh, chủ yếu nuôi ong dựa vào kinh nghiệm nên hiệu quả kinh tế thấp. Do vậy, sau khi HTX được thành lập, Ban chủ nhiệm đã xây dựng kế hoạch, tổ chức các lớp tập huấn chuyển giao, cung cấp kiến thức khoa học kỹ thuật trong nuôi và chăm sóc ong cho các thành viên. Nhờ vậy, sản phẩm mật ong của HTX chủ yếu được lấy từ hoa rừng, hoàn toàn là mật ong nguyên chất, hàm lượng nước trong mật thấp, được nhiều khách hàng tin dùng.
Theo ông Thanh – Chủ tịch Hội đồng quản trị HTX cho biết: Nghề nuôi ong vừa dễ lại vừa khó. Dễ bởi nuôi ong không đòi hỏi vốn đầu tư lớn, không vất vả như các công việc chân tay khác và ai cũng có thể làm được. Mỗi ngày người nuôi chỉ cần bỏ ra khoảng 2 – 3 giờ đồng hồ để chăm sóc, vệ sinh thùng ong. Nhưng quá trình chăm sóc lại đòi hỏi người nuôi phải cẩn thận, kiên trì, tỉ mỉ và nắm rõ đặc tính của ong như di chuyển, xây tổ, chia đàn và phải nắm rõ các loại bệnh ong thường mắc phải để có biện pháp phòng chống hữu hiệu. Mặt khác, người nuôi ong cần phải am hiểu thời tiết, các vùng địa lý nhiều nơi và thấu hiểu được bản chất sinh hoạt của con ong. Muốn ong cho mật tốt phải tích cực di chuyển ong đến những vùng có nhiều hoa tốt. Nếu không nắm vững, khi đưa đàn ong đến những nơi hoa mà hoa đã tàn, thì lúc đó mật không có mà ong lại bị đói.
Nhắc đến phấn hoa, ông Thanh cho biết thêm: Phấn hoa được xem là sản phẩm quý giá từ thiên nhiên được ong thợ thu lượm từ hoa, có hàm lượng dinh dưỡng rất cao gồm: đường, chất béo, các loại protein, vitamin, các khoáng chất và nhiều men thiên nhiên cũng như các hoạt chất sinh học. Bởi vậy phấn hoa rất tốt cho việc bồi bổ sức khoẻ, làm đẹp da và giúp điều trị một số loại bệnh tật. Bình thường phấn hoa được ong thợ tổng hợp thu về từ hàng triệu hạt phấn của các loài hoa, chủ yếu để nuôi nhộng và ong non. Thông thường phấn hoa có màu vàng, tuy nhiên phấn hoa rừng lại có nhiều màu sắc khác nhau như màu đỏ, vàng, nâu, trắng… do ong thợ lấy từ hoa của nhiều loại cây khác nhau.
Tính đến thời điểm tháng 5/2019, HTX nông nghiệp Dân Chủ đã có gần 200 thùng ong nội địa. Nhờ vị trí nuôi thuận lợi dưới tán rừng lim, lượng thức ăn dồi dào nên đàn ong của HTX luôn cho nhiều mật. Cũng bởi vì thế mà mật ong ở đây nổi tiếng thơm ngon, có đặc tính tốt và lành đối với sức khỏe, được dùng làm nhiều bài thuốc dân gian chữa bệnh. Những năm qua, Mật ong của HTX đã có chỗ đứng khá vững chắc và rất được ưa chuộng đối với người tiêu dùng trong và ngoài tỉnh. Trung bình mỗi tháng mỗi thùng ong cho thu hoạch mật từ 3- 4 lần tùy theo thời tiết. Bình thường mỗi thùng ong có từ 4 đến 5 cầu ong. Mỗi lần quay mật, một thùng ong cho từ 1,5 đến 2 kg mật và được thương lái đến thu mua tận nơi với giá bình quân khoảng 180.000 – 200.000 đồng/lít. Mỗi năm sau khi trừ chi phí HTX nông nghiệp Dân Chủ thu về từ 650 – 700 triệu đồng.
Với những hiệu quả ban đầu mang lại, thời gian tới HTX sẽ tiếp tục phát triển chăn nuôi và tìm đầu ra cho sản phẩm. Đồng thời hướng tới xây dựng thành công thương hiệu “Mật ong HTX nông nghiệp Dân Chủ chất lượng cao”.
Thanh Tâm
Viện phát triển kinh tế hợp tác
